Digitale geletterdheid gaat over:
-
kennis verwerven over en omgaan met technologie.
-
kritisch en (zelf)bewust vaardig zijn in de mogelijkheden van technologie.
-
de juiste houding ten opzichte van kansen en risico’s die het gebruik van technologie met zich meebrengt.
De conceptkerndoelen digitale geletterdheid zijn vanaf 1 augustus 2027 officieel.
In 2031 zijn ze volledig ingevoerd en start ook het toezicht door de Inspectie. Bereid je vast voor met de resultaten uit de meting!
Aan de hand van gerichte vragen geven de leerlingen zichzelf en jou inzicht in hoeveel ze weten, wat ze kunnen en welke attitude ze hebben ten opzichte van digitale vraagstukken. Mooie voorbeelden vind je in de afbeeldingen hierboven.
De leerling krijgt na 5 vragensets met aansprekende onderwerpen een eigen rapportage over Kennis, Vaardigheid en Attitude. Jij krijgt een geanonimiseerd klassenoverzicht en voor de school is een inkijkje in de belangrijkste resultaten. Wij bespreken graag deze rapportage met de betrokkenen. Zo kun je je Digitale Geletterdheid-onderwijs volledig op maat maken.
Elke leerling krijgt een eigen rapportage. Hierbij wordt de uitkomst waar mogelijk visueel weergegeven in drie onderdelen;
Wat WEET je er vanaf?
een Spindiagram met resultaten.
Wat KAN je er al mee?
Een meter met opbouw van niveaus.
Wat VIND je er van?
Een verslag over de goede en ontwikkelpunten van houding en gedrag.
Kennisniveau per klas per kerndoel. Zo weet je welke doelen je in het programma kunt verbreden of verdiepen. Wij bieden hiervoor ook extra materiaal.
Vaardigheidsniveau om na te gaan of de leerling aankan wat je van ze vraagt aan digitale toepassingen: werkstukken, zoekopdrachten. Ook hiervoor
Attitude overzicht op cognitief, affectief en gedragsmatig niveau, waarmee je in de groep issues bespreekbaar kunt maken rondom bijvoorbeeld veiligheid, privacy en digitaal pesten.
De belangrijkste bevindingen bundelen we in een samenvatting. Daarbij ontvangt de directie een benchmark om het toekomstbeeld goed vorm te geven.
Op onze website staat onder de Toolkit alle documentatie voor jou. Mis je iets? laat het ons weten.
Voor het project Basisvaardigheden, waar Digitale Geletterdheid een onderdeel is naast Burgerschap, Rekenen en Taal, was de vraag van het Dongemond College: Op welk digitaal geletterd niveau komen leerlingen bij ons in leerjaar 1 binnen? Onze meting geeft een beeld van de leerling op 3 onderdelen: kennis, vaardigheid en attitude over digitale geletterdheid. De leerling krijgt inzicht, de docent krijgt een klassikaal overzicht, en de school ziet trends.
Het verplicht stellen van een meting voor basisvaardigheden, inclusief digitale geletterdheid, is nodig om drie belangrijke redenen:
1. De prestaties moeten omhoog
Onderzoek toont aan dat te veel leerlingen de basisvaardigheden onvoldoende beheersen wanneer ze van school komen (vooral bij taal en rekenen, maar ook bij de nieuwere vaardigheden zoals digitale geletterdheid).
- Fundament: Deze vaardigheden (Taal, Rekenen-Wiskunde, Burgerschap en Digitale Geletterdheid) zijn het absolute fundament voor het leren van álle andere vakken, maar ook om later goed mee te kunnen doen in de maatschappij.
- Probleem zichtbaar maken: Door te meten, wordt duidelijk hoe groot het probleem is en waar scholen en docenten extra aandacht aan moeten besteden.
2. Zicht krijgen op de ontwikkeling
Een meting is een hulpmiddel voor de school om de voortgang van leerlingen in beeld te brengen.
- Signaleren: Het helpt om op tijd te zien welke leerlingen achterblijven of extra ondersteuning nodig hebben.
- Aanpak bepalen: De school kan op basis van de meting bepalen welke verbeteracties nodig zijn, zowel voor individuele leerlingen als voor het onderwijsprogramma van de hele school.
3. Wettelijke verplichting en toezicht
De overheid vindt deze basisvaardigheden zo cruciaal dat het een wettelijke verplichting wordt, waar de Inspectie van het Onderwijs op toeziet.
- Kwaliteitsborging: De Inspectie heeft een nieuwe Standaard Basisvaardigheden (OP0) in haar toezichtskader opgenomen. Dit betekent dat scholen moeten kunnen aantonen dat ze bewust keuzes maken in hun lesprogramma en dat ze systematisch de ontwikkeling van deze vaardigheden meten.
- Digitale Geletterdheid: In de huidige, snel digitaliserende maatschappij is dit niet meer optioneel. Leerlingen moeten leren om kritisch, veilig en effectief met digitale middelen om te gaan (mediawijsheid, informatievaardigheden, etc.). Meten is de enige manier om te controleren of dit gebeurt.
We willen vooral benadrukken: De meting is géén toets. Er is geen beoordeling, de leerling krijgt inzicht. En de leraar kan zijn onderwijsaanbod op maat maken.
De meting is bedoeld voor leerlingen in de leeftijd 10 tot 14 jaar. Specifiek Voortgezet onderwijs Leerjaar 1. Maar de eerste ervaringen zijn ook positief bij de leerlingen van groep 8. Dit heeft te maken met de planning:
- De meting heeft voor het voortgezet onderwijs het meest effect in het begin van het nieuwe schooljaar, van september tot december. Basisscholen kiezen juist voor de periode na alle doorstroomtoetsen, tussen maart en juli.
- Voor de leerling maakt het eigenlijk niets uit. Ze presenteren hun rapportage als ze van groep 8 de stap naar leerjaar 1 maken.
De leerling krijgt inzicht in zijn kennis over onderwerpen die vallen onder de 3 domeinen en kerndoelen van Digitale Geletterdheid (zie SLO).
Daarnaast meten we de vaardigheid om media te gebruiken bij bijvoorbeeld werkstukken maken. En de leerling geeft aan hoe er wordt gedacht over en gehandeld naar mediale en ethische vraagstukken: digitaal pesten, influencing en AI.
Deze onderdelen worden weergegeven in een rapportage.
De leerling krijgt meerdere vragensets als casus, verdeeld over meerdere thema’s. Het is de uitdaging voor hen om dit eerlijk te doen, voor zichzelf.
We weten uit onderzoek dat leerlingen bij lange vragenlijsten hun concentratie kwijtraken en misschien zelfs gaan afraffelen. We gebruikten de nieuwste inzichten over enquetes om te komen tot een uitdagende opzet. En natuurlijk voorgelegd aan de doelgroep. En dit vonden zij:
- Korter dan 15 minuten invultijd per onderwerp, hoeveel vragen maakt niet uit.
- Niet te veel afbeeldingen, video’s, oftewel afleiding.
- Variatie in vraagstelling.
- Zelf kunnen bepalen wanneer de vragen beantwoord kunnen worden.
Je zou kunnen zeggen:
- Alle toetsen zijn een vorm van meting (je meet kennis).
- Maar niet alle metingen zijn toetsen (een oefening zonder cijfer is geen toets, maar wel een meting van je voortgang).
Toetsen worden vaak gebruikt om een cijfer te geven. Metingen worden vaak gebruikt om hulp te geven en je te laten groeien! Onze rapportage geeft de leerling inzicht. De klassenrapportage geeft inzicht in welke onderwerpen nog in lessen kunnen worden aangeboden. De schoolrapportage geeft inzicht in mediale thematieken van de populatie.
De meting Digitale Geletterdheid is bedoeld om inzichtelijk te maken waar de leerling staat in het leerproces over en met digitale middelen.
De meting bestaat uit 5 casussen met aansprekende onderwerpen, die directe relatie met de kerndoelen Digitale Geletterdheid hebben. Deze vragensets worden door de leerlingen zo eerlijk mogelijk beantwoord. Daarvoor gebruiken ze een app of website: Mypanel.
De onderwerpen zijn:
- Profielschets: hiermee bepalen we voor een groot deel de sociale context. Uit onderzoek blijkt dat de omgeving van het kind voor een groot deel bepalend is voor gebruik van media.
- Kritisch met informatie: in hoeverre zijn de informatievaardigheden en kritische denkvaardigheden ontwikkeld?
- Sociale media en influencing: in hoeverre laten ze zich beinvloeden door en kennen ze de sociale media die ze gebruiken?
- De juiste skills: In hoeverre zijn ze in staat om techniek voor hen te laten werken?
- Artificiële Intelligentie: het nieuwe onderwerp, waarbij we zowel hun ai-visie op de kansen en bedreigingen proberen te achterhalen.
Na het beantwoorden van de laatste set vragen ontvangt de leerling een rapportage over kennis, vaardigheid en attitude over digitale geletterdheid.
Eigenlijk weten we dat niet precies. Er zijn enkele factoren van belang om zelf in te schatten:
Er zijn 5 vragensets. Dat betekent in principe 5 momenten. Per set kun je ongeveer 10-15 minuten rekenen.
Dus 1 lesuur of zelfstandig werktijd van 60 minuten. Of misschien geef je huiswerk? En hoe zit het met de leesvaardigheid en dat kleine beetje digitale vaardigheid om alles op te starten?
In elk geval:
Laten we beginnen bij het begin voor het proces:
Jij vult alle gegevens in, stuurt ons de informatie, en wij hebben dat binnen 2 dagen ingericht. Dan kun je starten.
Afhankelijk van de mogelijkheden, kies je voor de volgende opzet:
- Startles: de presentatie/video toelichten, en de leerlingen maken dan 1:profielschets.
- zelfstandig op de dag zelf of later in de week: 4 sets, en dan op vrijdag eventueel de check of alles gedaan is, of inhaaltijd.
- Direct na het inleveren van de laatste vraag ontvangt de leerling zijn rapportage.
- We maken een afspraak met de docenten en betrokkenen van school om de resultaten te bespreken.
Dan duurt het een week om alles te analyseren en kunnen we het presenteren.
Vul het contactformulier in. Ons team neemt dan zo snel mogelijk contact met je op. Wil je teruggebeld worden? Zet dan bij Vraag-opmerking een voorkeursdatum en -tijd. Of kies direct voor een demo!
Natuurlijk. Wij vinden in elk geval dat jij bepaalt wat het beste bij jouw situatie past. We bespreken dan wel graag de consequenties, vooral financieel. We rekenen opstartkosten en een fee per leerling. Voor jou zoeken we graag de juiste oplossing.
Ja. De kosten zijn als volgt:
- Opstartkosten: € 500,- ex 9% btw
- Licentie per leerling: € 2,50
- Extra diensten, waaronder Startles € 100,- online, € 250,- op locatie of Ouder-collega-informatiebijeenkomst € 375,- (geen btw verplicht). Vraag hier een offerte voor aan als je meerdere klassen hebt.
Natuurlijk gaan we graag met jou in gesprek om de mogelijkheden te bespreken:
- Voor meerdere scholen van 1 bestuur/stichting
- Als je meedoet met de test-versie.
Op de website vind je onder het kopje Toolkit alle materialen die jou ondersteunen. In de presentatie of de video worden alle stappen toegelicht. Je kunt de leerlingen er naar verwijzen, zelf alles laten doen, of kies jij ervoor om toch liever een gedeelte van je les er aan te wijden?
- Zelfstandig: Stuur ze de link naar het document met informatie (onder Toolkit). Log zelf in om de voortgang te monitoren.
- Tijdens 1 lesuur zelfstandig: Start met de presentatie (of video). Laat ze het document met informatie (onder toolkit) openen. Ze kunnen nu aan de slag.
- Tijdens 1 lesuur met instructie: Start met de presentatie (of video). Print het document met informatie uit en bespreek alle stappen. Per casus vullen ze hun antwoorden in. Hebben ze behoefte aan ondersteuning? Help ze op taalgebied of laat ze met elkaar hierover praten.
- Kies voor een begeleide les met onze docenten. Stuur een mail naar support@digitalegeletterdheidmeten.nl.
Mis je iets? Laat het ons weten.
Op de website vind je onder het kopje Toolkit de concept-ouderbrief in Word-formaat. Hierbij kun je zelf aanpassingen doen. Mis je iets? laat het ons weten.
Op de website vind je onder het kopje Toolkit de concept-informatiebrief voor collega’s in Word-formaat. Je kunt deze nu zelf nog naar wens aanpassen. Mis je nog iets? Laat het ons weten.
Het is eigenlijk simpel: je ziet in de app alleen wat je nog moet doen. Wat je al hebt gedaan, verdwijnt uit de lijst. Zo schoont het systeem lekker op.
Heb je nog vragen over of je wel het juiste hebt ingevuld? Dan kan. Maar eigenlijk is niets fout. Het gaat namelijk niet om of je de beste bent, maar jouw eerlijkheid wordt beloond. Wij gaan namelijk met alle ingevulde metingen na of er bepaalde lessen over digitale geletterdheid gegeven kunnen worden.
We begrijpen dat je iets wilt monitoren, maar onze insteek is dat de leerling deze meting voor zichzelf doet. En niet gecontroleerd wil worden. Maar stel dat er iets aan de hand is: een leerling is nog niet gestart, vult niets in of een andere calamiteit. Dan krijg je wel inzicht via ons dashboard. Zo kun je ze helpen bij de planning. Of ze wat invultijd gunnen tijdens de les.
Wat kun je zelf doen? Vraag willekeurig bij leerlingen of zij de app willen openen. Wat er nog zichtbaar is, moet nog worden ingevuld.
In principe bepaalt de leerling zelf wanneer de vragen worden beantwoord. Misschien gun je ze lestijd hiervoor. Maar voor school, of na school is ook prima. Houd rekening met 10-15 minuten per set. Haal je het niet in 1 lesuur? Maak dan afspraken met de leerlingen over wanneer zij zelf alles afmaken. Het fijnst werkt het als ze dezelfde dag of in diezelfde week de 5 sets afmaken. Dan blijft het onderwerp top-of-mind!
Wij vinden hierin eigenaarschap van de leerling belangrijk. Maar jij kunt ze wel helpen met planning. Daarvoor heb je inzicht via ons dashboard op de voortgang. Log zelf in bij Mypanel en bekijk waar elke leerling in het proces is.
Wat vervelend. Het kan aan een heleboel zaken liggen. We moeten samen het proberen op te lossen.
We lopen even aantal stappen langs:
- Heb je het juiste mailadres ingevoerd? Let op, het systeem is hoofdletter-gevoelig.
- Heb je het juiste wachtwoord gebruikt? Na meerdere pogingen krijg je een melding. Dan blokkeert het systeem. Standaard gebruiken we Welkom01.
- Ga in de app/website naar Wachtwoord Vergeten. Je ontvangt nu een mail met een link. Gebruik die!
- De leraar heeft ons mobiele telefoonnummer. Laat een whatsapp of SMS versturen met jouw mailadres of gebruikersnaam.
- Stuur een mail naar support@digitalegeletterdheidmeten.nl en vermeld je mailadres (of je gebruikersnaam). Wij resetten dan je wachtwoord.
Ik hoop dat het zo lukt!
Toolkit
-
handleiding.leerlingdgmeten (met planning!)
-
Presentatie (voor de leraar)
-
Instructievideo (voor de leerling)
-
Instructievideo VRAAGSOORTEN (voor de leerling)
-
Voorbeeldbrief voor ouders (.doc-bestand om zelf nog aan te passen!)
-
Uitleg voor collega’s (.doc-bestand om zelf nog aan te passen!)
Projectleider Dongemond College
-
Het Dongemond College gaf opdracht voor de meting, om inzicht te krijgen van het niveau van onze 1e jaars-leerlingen op het gebied van Digitale geletterdheid. De leerlingen ontwikkelen een combinatie van kennis en verschillende vaardigheden. Daarnaast gaat het ook om het ontwikkelen van een passende houding. Hierbij is het belangrijk dat leerlingen kunnen omgaan met complexe situaties en situaties die voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Dit zien we allemaal terug in de verschillende rapportages. Zo geven we onderwijs op maat!
Projectleider Basisvaardigheden